2017年6月8日 星期四

Tân-phok-sū ê Guān-Bōng (陳博士的願望)

Tân-phok-sū ê Guān-Bōng (教育部台羅版)
Tân-phok-sū ê Goān-Bōng (傳統白話字版)
陳博士的願望

張東瀛 

2008-09-05





Tân-phok-sū ê Guān-Bōng

Tân-phok-sū sī Guá ê hó-pîng-iú. Tâi-Uân-Tāi-Ha̍k i-ha̍k-īⁿ tshut-gia̍p liáu-āu, sing tī Ko-Hiông ê Pēⁿ-īⁿ tsò i-sing. I saⁿ-tsa̍p huè lâi Tâi-Lâm-Pēⁿ-Īⁿ ho̍k-bū saⁿ-tsa̍p tang, tsò hù-īⁿ-tiúⁿ ê sî-tsūn thè-hiu. Aū-lâi tsiah tī Tâi-Lâm-tshī khui i-sing-kuán. I hâm Guá ê ma-ma lóng sī Ji̍t-Pún-sî-tāi Tsiau-Hô jī-nî tshut-sì ê Tâi-uân-lâng. Sóo-í I sī guá ê tióng-puè. M̄-kú I tsò-lâng tsin khiam-pi, tī kàu-huē tiúⁿ-ló kap bo̍k-su ê bīn-thâu-tsîng, lóng kā in kóng guá sī I ê tiān-náu lāu-su, hāi guá kám-kak tsin-pháiⁿ-sè. Kî-si̍t I tī tsin-tsē sóo-tsāi lóng sī guá ê tsí-tō-tsiá. Iû-kī sī I tuì-thāi-lâng kap tsò-tāi-tsì ê sîng-khún thāi-tōo, hōo Guá tit tio̍h tsin-tsē ê khé-sī, iā hōo Guá tshim-tshim liáu-kái tíng-tsi̍t-puè Tâi-Uân tì-sik-hūn-tsú ê tsâi-tsîng kap pak-tn̂g.

I-sing-kuán ê tsín-sóo ū tsi̍t-tè Tōo-tshong-bîng phok-sū iōng môo-pit siá ê pián-á. Tsé-sī Tân-phok-sū ê lāu-su tī I liû-ha̍k Ji̍t-Pún, tit tio̍h i-ha̍k-phok-sū hit-tang sàng--I ê kì-liām-bu̍t. I tī Ji̍t-Pún gián-kiù tong-sî siōng sian-tsìn ê lāi-sī-kiàⁿ i-ha̍k. Tńg--lâi liáu-āu tī Tâi-Uân tsò kuè tsi̍t-bān guā ê uī-kiàⁿ ê lîm-tshn̂g pēⁿ-lē. Tsit-tè pián-á tī tsín-sóo kuà sì-tsa̍p-tang.

Tân-phok-sū ē-hiáu Ing-bûn, Ji̍t-bûn kap Tik-bûn tsit saⁿ-tsióng gú-giân. I tsin-tsá tō tsai-iáⁿ Guá teh siá Tâi-Gú gú-im su-tshut nńg-thé. Sui-jiân I jīn-uī tse ing-kai sī tsìng-hú ê gián-kiù-tan-uī tsiah ū huat-tōo tsò ê khang-khuè, m̄-kú I mā tuì Guá án-tsuáⁿ kà tiān-náu kóng Tâi-uân-uē kám-kak tsin tshù-bī. I tiāⁿ-tiāⁿ kóo-lē--Guá, hâm Guá thó-lūn Tâi-gú su-siá huat ê būn-tê. Í-tsá àm-sî káu-tiám nā kuè, Guán tō tiàm I ê tsín-sóo iōng tiān-náu tshâ-tshuē i-ha̍k bûn-hiàn, tsò-hué khai-káng, sūn-suà thiaⁿ I kóng tsi̍t-kuá ha̍k-sing-sî-tāi khuàⁿ--tio̍h ê tāi-tsì. I kóng I ê ma-ma tsū sè-hàn tō o̍h Pe̍h-Uē-Jī. In tshù-lāi mā-ū tsi̍t-pún kóo-tsá ê Ē-Mn̂g-Im Sin-Jī-tián. Hit-pún jī-tián khuàⁿ--khí-lâi tsin kū, tān-sī pó-tsûn kah tsin-hó-sè.

Kong-guân 2001-nî, Guá tsiong thâu-tsi̍t-tiuⁿ Tâi-Gú nńg-thé sàng-khí Bí-kok sin-tshíng tù-tsok-kuân. Tē-jī-tiuⁿ tō sàng hōo Tân-phok-sū. Guá hit-tsām tsò ê Pe̍h-uē-Jī pán-pún in-uì iáu-buē ū Iú-ní-khóo ê hû-hō, sóo-í kan-nā iōng sòo-jī lâi piáu-sī siaⁿ-tiāu. Tân-phok-sū kóng án-ne khuàⁿ-tio̍h khah buē-kuàn-sì, it-tīng ài siūⁿ-pān-huat lâi kái-liông. Kong-guân 2008-nî, Guá iōng Iú-ní-khóo tsò thuân-thóng Pe̍h-uē-Jī ê pán-pún, sòo-jī siaⁿ-tiāu hâm hû-hō siaⁿ-tiāu lóng ē-tàng Uāⁿ-lâi-Uāⁿ-khì, tsóng-sǹg uân-sîng Tân-phok-sū ê sim-guān. Khó-sioh, sin-pán Pe̍h-uē-Jī ê gú-im-su-tshut tsò hó-sè, I í-king kuè-sin--ah.

Tân-phok-sū kuè-sin liáu-āu, Sin-seⁿ-niû tō tsiong hit-tè pián-á sàng hōo--Guá. Tōo-īⁿ-tiúⁿ sī Tâi-Uân i-ha̍k-kàu-io̍k ê sian-kak-tsiá, Tân-phok-sū sī uī-tn̂g-kho ê tsuan-ka. Àm-sî-á, Guá ka-kī tsē tī tiān-náu thâu-tsîng leh tsò khang-khuè, tiāⁿ-tiāⁿ lóng ē siūⁿ tio̍h tsit nn̄g-uī Tâi-Uân i-ha̍k-kài ê tsiân-puè. In ê it-sing lóng tsin jīn-tsin, tsin-tsìng-ti̍t, kha ta̍h si̍t-tē teh tsò tāi-tsì, tuì siā-huē ū tsin-tuā ê kòng-hiàn, In sī tsin-tsiàⁿ ài Tâi-Uân ê lâng.




Tân-phok-sū ê Goān-Bōng

Tân-phok-sū sī Góa ê hó-pêng-iú. Tâi-Oân-Tāi-Ha̍k i-ha̍k-īⁿ chhut-gia̍p liáu-āu, seng tī Ko-Hiông ê Pēⁿ-īⁿ chò i-seng. I saⁿ-cha̍p hòe lâi Tâi-Lâm-Pēⁿ-Īⁿ ho̍k-bū saⁿ-cha̍p tang, chò hù-īⁿ-tiúⁿ ê sî-chūn thè-hiu. Aū-lâi chiah tī Tâi-Lâm-chhī khui i-seng-koán. I hâm Góa ê ma-ma lóng sī Ji̍t-Pún-sî-tāi Chiau-Hô jī-nî chhut-sì ê Tâi-oân-lâng. Só͘-í I sī góa ê tióng-pòe. M̄-kú I chò-lâng chin khiam-pi, tī kàu-hōe tiúⁿ-ló kap bo̍k-su ê bīn-thâu-chêng, lóng kā in kóng góa sī I ê tiān-náu lāu-su, hāi góa kám-kak chin-pháiⁿ-sè. Kî-si̍t I tī chin-chē só͘-chāi lóng sī góa ê chí-tō-chiá. Iû-kī sī I tùi-thāi-lâng kap chò-tāi-chì ê sêng-khún thāi-tō͘, hō͘ Góa tit tio̍h chin-chē ê khé-sī, iā hō͘ Góa chhim-chhim liáu-kái téng-chi̍t-pòe Tâi-Oân tì-sek-hūn-chú ê châi-chêng kap pak-tn̂g.

I-seng-koán ê chín-só͘ ū chi̍t-tè Tō͘-chhong-bêng phok-sū iōng mô͘-pit siá ê pián-á. Ché-sī Tân-phok-sū ê lāu-su tī I liû-ha̍k Ji̍t-Pún, tit tio̍h i-ha̍k-phok-sū hit-tang sàng--I ê kì-liām-bu̍t. I tī Ji̍t-Pún gián-kiù tong-sî siōng sian-chìn ê lāi-sī-kiàⁿ i-ha̍k. Tńg--lâi liáu-āu tī Tâi-Oân chò kòe chi̍t-bān gōa ê ūi-kiàⁿ ê lîm-chhn̂g pēⁿ-lē. Chit-tè pián-á tī chín-só͘ kòa sì-cha̍p-tang.

Tân-phok-sū ē-hiáu Eng-bûn, Ji̍t-bûn kap Tek-bûn chit saⁿ-chióng gú-giân. I chin-chá tō chai-iáⁿ Góa teh siá Tâi-Gú gú-im su-chhut nńg-thé. Sui-jiân I jīn-ūi che eng-kai sī chèng-hú ê gián-kiù-tan-ūi chiah ū hoat-tō͘ chò ê khang-khòe, m̄-kú I mā tùi Góa án-choáⁿ kà tiān-náu kóng Tâi-oân-oē kám-kak chin chhù-bī. I tiāⁿ-tiāⁿ kó͘-lē--Góa, hâm Góa thó-lūn Tâi-gú su-siá hoat ê būn-tê. Í-chá àm-sî káu-tiám nā kòe, Goán tō tiàm I ê chín-só͘ iōng tiān-náu chhâ-chhōe i-ha̍k bûn-hiàn, chò-hóe khai-káng, sūn-sòa thiaⁿ I kóng chi̍t-kóa ha̍k-seng-sî-tāi khoàⁿ--tio̍h ê tāi-chì. I kóng I ê ma-ma chū sè-hàn tō o̍h Pe̍h-Oē-Jī. In chhù-lāi mā-ū chi̍t-pún kó͘-chá ê Ē-Mn̂g-Im Sin-Jī-tián. Hit-pún jī-tián khoàⁿ--khí-lâi chin kū, tān-sī pó-chûn kah chin-hó-sè.

Kong-goân 2001-nî, Góa chiong thâu-chi̍t-tiuⁿ Tâi-Gú nńg-thé sàng-khí Bí-kok sin-chhéng tù-chok-koân. Tē-jī-tiuⁿ tō sàng hō͘ Tân-phok-sū. Góa hit-chām chò ê Pe̍h-oē-Jī pán-pún in-ùi iáu-bōe ū Iú-ní-khó͘ ê hû-hō, só͘-í kan-nā iōng sò͘-jī lâi piáu-sī siaⁿ-tiāu. Tân-phok-sū kóng án-ne khoàⁿ-tio̍h khah bōe-koàn-sì, it-tēng ài siūⁿ-pān-hoat lâi kái-liông. Kong-goân 2008-nî, Góa iōng Iú-ní-khó͘ chò thoân-thóng Pe̍h-oē-Jī ê pán-pún, sò͘-jī siaⁿ-tiāu hâm hû-hō siaⁿ-tiāu lóng ē-tàng Oāⁿ-lâi-Oāⁿ-khì, chóng-sǹg oân-sêng Tân-phok-sū ê sim-goān. Khó-sioh, sin-pán Pe̍h-oē-Jī ê gú-im-su-chhut chò hó-sè, I í-keng kòe-sin--ah.

Tân-phok-sū kòe-sin liáu-āu, Sin-seⁿ-niû tō chiong hit-tè pián-á sàng hō͘--Góa. Tō͘-īⁿ-tiúⁿ sī Tâi-Oân i-ha̍k-kàu-io̍k ê sian-kak-chiá, Tân-phok-sū sī ūi-tn̂g-kho ê choan-ka. Àm-sî-á, Góa ka-kī chē tī tiān-náu thâu-chêng leh chò khang-khòe, tiāⁿ-tiāⁿ lóng ē siūⁿ tio̍h chit nn̄g-ūi Tâi-Oân i-ha̍k-kài ê chiân-pòe. In ê it-seng lóng chin jīn-chin, chin-chèng-ti̍t, kha ta̍h si̍t-tē teh chò tāi-chì, tùi siā-hōe ū chin-tōa ê kòng-hiàn, In sī chin-chiàⁿ ài Tâi-Oân ê lâng.




陳博士的願望

陳俊雄醫師是我的好朋友。台大醫學院畢業後,先在高雄的醫院當醫師。三十歲來台南醫院服務三十年,當副院長時退休。後來在台南市開醫院。他和我母親都是日政時期昭和二年出生的台灣人,所以是我的長輩。不過他做人很謙虛,在教會的長老和牧師面前,都跟他們說我是他的電腦老師,害我覺得很不好意思。其實他在很多地方都是我的指導者。尤其是他待人處事的誠懇態度給我很多啟示,也讓我深深了解上一輩台灣知識分子的才華和氣度。

醫院的診所有一塊杜聰明博士用毛筆寫的匾額。這是陳醫師的老師在他留學日本,取得醫學博士學位那一年送他的紀念物。陳博士在日本研究當時最先進的內視鏡醫學。在台灣做過一萬多個胃鏡臨床病例。這塊匾額在診所掛了四十年。

陳博士通曉英文、日文和德文三種語言。他很早就知道我在寫台語語音輸出軟體。雖然他認為這應該是政府的研究單位才有辦法完成的工作,不過他對我如何教電腦說台語很感興趣。經常鼓勵我,和我討論台語文書法的問題。有一陣子,晚上九點過後,我們就在診所聊天,用電腦查詢醫學文獻,順便聽他談一些學生時代經歷的事。他說他的母親從小就學白話字,家裡也有一本古老的廈門音新字典。那本字典看起來很舊,但是保存得很完整。

公元2001年我將第一張台語軟體寄到美國申請著作權。第二張就送給陳博士。當時做的白話字版本因為沒有Unicode的台語聲調符號,所以只能用數字標調。陳博士說這樣子看來很不習慣,一定要想辦法改良。公元2008年我用Unicode做傳統白話字的版本,數字聲調和符號聲調可以換來換去,總算達成陳博士的心願。可惜,新版白話字的語音輸出完成時,他已經過世了。

陳博士辭世之後,先生娘將那塊匾額送給我。杜院長是台灣醫學教育的先覺者,陳博士是胃腸科的專家。夜晚我獨自坐在電腦前面工作,經常會想起這兩位台灣醫學界的前輩。他們的一生都很認真,很正直,腳踏實地做事,對社會有很大的貢獻,是真正愛台灣的人。




 
This website is sponsored by VIKON Corp.
Copyright July 1996. All rights reserved.

Last update : 2008-08-20
有什麼建議嗎 ? 來信請寄:

  vikontony@gmail.com